Formatie van Waalre

Code
NUWA
Status
Formeel (Westerhoff & Weerts 2003).
Lithologische beschrijving

Gestapelde fining-upward sequenties. Grijs to grijswit uiterst fijn tot uiterst grof zand (63-2000 µm), glimmerhoudend, deels bont met rode korrels in grove fractie, plaatselijk sterk grindig (o.a. lags). Blauwgrijze tot bruingrijze kleilagen en -laagjes, siltig tot zandig, met veeninschakelingen en sideriet.

Afzettingsmilieu

Meanderend fluviatiel en estuarien (Rijn), inclusief hoog-energetische geul (lags markeren geulbodems) en kronkelwaard, en laag-energetische restgeul (gelaagd zand en klei), riviervlakte (humeus fijn sediment met veen of bruinkool), oeverwal, crevasse (afwisseling van zand en klei). Estuarien en lagunair (klei met organische en zandlagen).

Definitie ondergrens

Plaatselijk gemarkeerd door een grindige lag. Discordant, veelal scherp contact met witter fluviatiel zand en klei (Kiezeloöliet Formatie) of glauconiet- en schelphoudend ondiep marien zand en klei (formaties van Breda, Oosterhout en Maassluis).

Definitie bovengrens

Veelal scherp contact met bleker kleinschalig fluviatiel of eolisch zand (Formatie van Stramproy), grover en grindrijker rivierzand (formaties van Peize, Beegden, Sterksel, Urk en Kreftenheye), of schelphoudend marien sediment (Eem Formatie). Geleidelijke overgang naar getijzand en -klei (Formatie van Naaldwijk).

Dikte indicatie
Tot ongeveer 140 m in de Roerdalslenk.
Geografische verbreiding
Noordwaarts, geleidelijke overgang naar en afwisseling met ingeschakelde blekere en grovere afzettingen van noordelijke rivieren (Formatie van Peize; Van de Meene et al. 1988; Verbraeck 1984). Westwaarts, geleidelijke overgang naar en afwisseling met ingeschakeld ondiep marien zand (Formatie van Maassluis).
Regionale correlatie

Noordzee: IJmuiden Ground, Winterton Shoal en Yarmouth Roads Formaties, gedefinieerd en gekarteerd in samenspraak met de Britse Geologische Dienst (Cameron et al. 1984); VK: afwezig; DUI: Ältere Hauptterrassen en Tegelen Schichten (Brunnacker et al. 1978; Brunnacker 1980; Klostermann 1992); BEL: Formaties van Malle en Weelde (Complex van de Kempen; Wouters & Vandenberghe 1994).

Ouderdom
laat Plioceen (Reuverien) - vroeg Pleistoceen (Menapien).
Holostratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
126 - 154 m (28 m) beneden maaiveld
Hypostratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
4,2 - 55,0 m (50,8 m) beneden maaiveld
Hypostratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
53,78- 60,25 m (6,47 m) beneden maaiveld
Oorsprong naam
Vernoemd naar Waalre.
Vorige benaming(en)
Samenvoeging van de Formatie van Tegelen, exclusief de daaronder gerekende Maas-afzettingen, fluviatiele (Rijn) afzettingen van de Formatie van Kedichem, en afzettingen van een voorloper van de Rijn waarin door aansnijding van onderliggende afzettingen oostelijk materiaal is opgenomen (Formatie van Harderwijk) (vgl. Doppert et al. 1975).
Gereviewed door (datum)
Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).
Referenties
Brunnacker, K. 1980. Exkursion I. Mittel- und Niederrhein. Tagung Deutsche Quartärvereinigung, Aachen, 110 p.
Brunnacker, K., Boenigk, W., Dolezalek, B., Kempf, E.K., Koçi, A., Mentzen, H., Razi Rad, M., Winter, K.-P. 1978. Die Mittelterassen am Niederrhein zwischen Köln und Mönchengladbach. Fortschritte in der Geologie von Rheinland und Westfalen, Krefeld, 28, 277-324.
Cameron, T.D.J., Laban C., Schüttenhelm, R.T.E. 1984. Flemish Bight: sheet 52°N/02°E. Quaternary Geology, 1 : 250 000 series British Geological Survey and Geological Survey of the Netherlands.
Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.
Klostermann, J. 1992. Das Quartär der Niederrheinischen Bucht. Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen, Krefeld, 200 p.
Van de Meene, E.A., Van Meerkerk, M., Van der Staay, J. 1988. Toelichtingen bij de Geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Utrecht Oost (31O). Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
Verbraeck, A. 1984, Toelichtingen bij de Geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Tiel West (39W) en Tiel Oost (39O). Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
Westerhoff, W.E., Weerts, H.J.T. 2003. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.
Wouters, L., Vandenberghe, N. 1994. De Geologie van de Kempen: een synthese. NIRAS, NIROND 94-11, 208 p.
Citeer als
TNO-GDN ([YEAR]). Formatie van Waalre. In: Stratigrafische Nomenclator van Nederland, TNO – Geologische Dienst Nederland. Geraadpleegd op [DATE] op https://www.broloket.nl/stratigrafische-nomenclator/formatie-van-waalre.