Formatie van Dongen

Code
NLDO
Status
Formeel (NAM & RGD 1980). Bijgewerkt (Van Adrichem Boogaert & Kouwe 1994).
Lithologische beschrijving

Donkergrijze, groene en bruine, zwak kalkhoudende kleien. Bevat een inschakeling van een glauconiethoudend zand- tot zandsteenlichaam wat distaal (noord en noordwest) overgaat in een mergelige eenheid. Het onderste deel van de formatie wordt gekenmerkt door tufachtige kleien en silten en is fijnkorrelig (63-210 µm) zandig in een in proximale positie (midden en zuiden van Nederland).

Afzettingsmilieu

Mariene afzettingen, met een transgressief basaal deel (reikt tot ten zuiden van Parijs). Voornamelijk binnen- tot buiten-neritisch. Maximale waterdiepte is 200 m. Het Zand van Brussel Laagpakket is waarschijnlijk onder estuariene omstandigheden afgezet toen het Noordzeebekken nog in verbinding stond met het Bekken van Parijs (Houthuys, 1990). Mogelijk continentaal milieu in het zuidwesten van Nederland.

Definitie ondergrens

De ondergrens wordt doorgaans gekenmerkt door een scherpe overgang van de klei van het Laagpakket van Liessel naar de zandige of tufachtige basis van de Formatie van Dongen. Het contact is concordant tot licht discordant. In zuidelijk Nederland, waar de onderliggende Formatie van Landen een regressieve zandige top heeft, is de grens minder duidelijk. In het meest oostelijke deel van de Gelderland en Overijssel ligt de formatie discordant over Mezozoïsche afzettingen.

Definitie bovengrens

In gebieden waar de opeenvolging nagenoeg compleet is, wordt de bovengrens doorgaans gemarkeerd door een duidelijke overgang van het kleiige deel van de top van de formatie naar het er concordant bovenliggende zand van het Laagpakket van Berg (Rupel Formatie). Rondom het geërodeerde ‘Southern Early Tertiary High’, en de uitbreiding daarvan in noordwestelijke richting in Noordzee, bestaat een discordant contact met de bovenliggende formaties. Plaatselijk kan de klei afwezig zijn aan de top van de eenheid en wordt kalkhoudend zand bedekt door licht kalkhoudend of kalkloos zand van de Rupel Formatie. In de gebieden waar het Laagpakket van Berg afwezig is, rust het Laagpakket van Boom direct op de klei van de Formatie van Dongen. In dit geval kan het vaststellen van de grens op lithologische gronden lastig zijn. Echter, op boorgatmetingen heeft het Laagpakket van Boom een wat hogere gamma-ray uitslag dan de klei van de Onder-Noordzee Groep. Biostratigrafische analyses worden dan vaak gebruikt om de grens te verifiëren.

Dikte indicatie
Tot 850 m.
Geografische verbreiding
Regionale correlatie

VK: ?; DUI: ?; BEL: Formatie van Maldegem.

Ouderdom
vroeg Eoceen (Ypresien) - laat Eoceen (Priabonien).
Holostratotype
Boring:
Diepte (dikte) langs boorgat:
691 - 993 m AH (302m)
Hypostratotype
Boring:
Diepte (dikte) langs boorgat:
1007 - 1532 m AH (525 m)
Oorsprong naam
Vernoemd naar de gemeente Dongen, Noord-Brabant.
Vorige benaming(en)
Geen.
Gereviewed door (datum)
Geert-Jan Vis (2019).
Referenties
Houthuys, R., 1990, Vergelijkende studie van de afzettingsstruktuur van getijdenzanden uit het Eoceen en van de huidige Vlaamse Banken. Leuven Aardkundige Mededelingen, University Press, 5, 137 p.
NAM & RGD 1980. Stratigraphic nomenclature of The Netherlands. Verhandelingen van het Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap 32, 77 p.
Van Adrichem Boogaert, H.A. & Kouwe, W.F.P. 1997. Stratigraphic nomenclature of The Netherlands, revision and update by RGD and NOGEPA, Section I, Tertiary. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 50, 1-39.
Citeer als
TNO-GDN ([YEAR]). Formatie van Dongen. In: Stratigrafische Nomenclator van Nederland, TNO – Geologische Dienst Nederland. Geraadpleegd op [DATE] op https://www.broloket.nl/stratigrafische-nomenclator/formatie-van-dongen.